خلاصه کتاب "مهم ها را بسنجید" (Measure What Matters) اثر جان دوئر (John Doerr) | دوستان و همراهان عزیز دوره ساز به قسمت بعدی مقاله ای در زمینه هدف گذاری خوش آمدید.امروز می‌خواهیم با هم سفری داشته باشیم به دنیای یکی از تاثیرگذارترین کتاب‌های حوزه مدیریت و کسب‌وکار در سال‌های اخیر: "مهم ها را بسنجید" (Measure What Matters) اثر جان دوئر (John Doerr). این کتاب که به سرعت به یکی از منابع اصلی برای مدیران و کارآفرینان تبدیل شده، راز موفقیت بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا مانند گوگل، اینتل و بنیاد بیل و ملیندا گیتس را در استفاده از یک سیستم هدف‌گذاری قدرتمند به نام اهداف و نتایج کلیدی (Objectives and Key Results - OKRs) فاش می‌کند.  در این مقاله از دوره ساز، قصد داریم یک خلاصه جامع از کتاب مهم ها را بسنجید را با هم بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.

جان دوئر کیست و چرا باید به او گوش دهیم؟

جان دوئر یکی از سرمایه‌گذاران خطرپذیر افسانه‌ای در سیلیکون ولی است. او در شرکت اینتل تحت مدیریت اندی گروو، یکی از پیشگامان مفهوم OKR، کار کرده و بعدها این سیستم را به شرکت‌های نوپای بسیاری از جمله گوگل معرفی کرد. در واقع، معرفی OKR به گوگل در روزهای اولیه شکل‌گیری این غول فناوری، یکی از دلایل اصلی رشد سریع و موفقیت چشمگیر آن ذکر می‌شود. تجربه گسترده دوئر در کار با شرکت‌های مختلف و دیدن نتایج شگفت‌انگیز پیاده‌سازی OKR، او را بر آن داشت تا این دانش ارزشمند را در قالب کتاب "مهم ها را بسنجید" با جهانیان به اشتراک بگذارد.

ایده اصلی کتاب مهم ها را بسنجید : قدرت تمرکز، همسویی و تعهد با OKR

هسته اصلی کتاب "مهم ها را بسنجید" حول محور سیستم OKR می‌چرخد. اما OKR دقیقاً چیست؟

• اهداف (Objectives): اهداف، بیانیه‌هایی کیفی، الهام‌بخش و جسورانه هستند که به ما می‌گویند "به کجا می‌خواهیم برویم؟". اهداف باید واضح، مختصر و به‌یادماندنی باشند و جهت‌گیری کلی را مشخص کنند. آن‌ها چیزی هستند که می‌خواهید به آن دست پیدا کنید.

   

• نتایج کلیدی (Key Results): نتایج کلیدی، معیارهایی کمی، قابل اندازه‌گیری و مشخص هستند که به ما نشان می‌دهند "چگونه متوجه می‌شویم که به هدف رسیده‌ایم یا در مسیر رسیدن به آن هستیم؟". برای هر هدف معمولاً ۳ تا ۵ نتیجه کلیدی تعریف می‌شود. نتایج کلیدی باید چالش‌برانگیز اما قابل دستیابی باشند و پیشرفت به سمت هدف را به‌طور واضح نشان دهند.

به عبارت ساده‌تر، اهداف "چه چیزی" هستند و نتایج کلیدی "چگونه" رسیدن به آن "چه چیزی" را اندازه‌گیری می‌کنند. این سیستم به ظاهر ساده، قدرتی باورنکردنی در ایجاد تمرکز، همسویی، تعهد و شفافیت در سازمان‌ها، تیم‌ها و حتی برای افراد دارد.(بیشتر بخوانید هدف گذاری به روش اسمارت)

چرا OKR ها اینقدر مؤثر هستند؟ مزایای کلیدی

جان دوئر در کتاب "مهم ها را بسنجید" به تفصیل توضیح می‌دهد که چرا OKR ها چنین تحولی در نحوه کار سازمان‌ها ایجاد می‌کنند. او چهار ابرقدرت OKR را معرفی می‌کند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

1. ابرقدرت اول: تمرکز و تعهد به اولویت‌ها (Focus and Commit to Priorities):

   در دنیای پر از اطلاعات و وظایف امروزی، گم شدن در میان انبوه کارها بسیار آسان است. OKR ها با وادار کردن سازمان‌ها و تیم‌ها به انتخاب تعداد محدودی از اهداف مهم و حیاتی، به ایجاد تمرکز کمک می‌کنند. وقتی همه بدانند که مهم‌ترین اولویت‌ها کدامند، انرژی و منابع به سمت آن‌ها هدایت می‌شود. تعهد به این اولویت‌ها نیز از طریق شفافیت و پاسخگویی که OKR ها ایجاد می‌کنند، تقویت می‌شود. خلاصه کتاب مهم ها را بسنجید بر این نکته تاکید دارد که انتخاب اهداف درست، اولین گام برای موفقیت است.

    

2. ابرقدرت دوم: همسویی و ارتباط برای کار تیمی (Align and Connect for Teamwork):

   یکی از بزرگترین چالش‌ها در سازمان‌های بزرگ، اطمینان از حرکت همه بخش‌ها در یک جهت واحد است. OKR ها با ایجاد یک زبان مشترک برای هدف‌گذاری، به همسویی عمودی (بین سطوح مختلف سازمان) و افقی (بین تیم‌های مختلف) کمک می‌کنند. وقتی OKR های یک تیم با OKR های تیم دیگر و با اهداف کلی سازمان همسو باشد، همکاری و هم‌افزایی به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. شفافیت OKR ها نیز باعث می‌شود همه بدانند که دیگران روی چه چیزی کار می‌کنند و چگونه کار آن‌ها به تصویر بزرگتر کمک می‌کند.

    

3. ابرقدرت سوم: پیگیری برای پاسخگویی (Track for Accountability):

   OKR ها صرفاً یک تمرین برنامه‌ریزی در ابتدای هر دوره نیستند. آن‌ها یک سیستم زنده هستند که نیاز به پیگیری منظم دارند. بررسی‌های دوره‌ای (معمولاً هفتگی یا دوهفتگی) و بازبینی‌های فصلی به تیم‌ها کمک می‌کند تا پیشرفت خود را نسبت به نتایج کلیدی ارزیابی کنند، مشکلات را شناسایی کرده و در صورت نیاز، مسیر خود را اصلاح کنند. این پیگیری مداوم، حس پاسخگویی را در افراد و تیم‌ها تقویت می‌کند. دانستن اینکه نتایج به طور منظم بررسی می‌شوند، افراد را تشویق می‌کند تا برای دستیابی به آن‌ها تلاش بیشتری کنند.

    

4. ابرقدرت چهارم: کشش برای شگفتی‌آفرینی (Stretch for Amazing):

   OKR ها سازمان‌ها را تشویق می‌کنند تا اهداف جسورانه و بلندپروازانه‌ای تعیین کنند که فراتر از عملکرد معمول آن‌ها باشد. این اهداف "کششی" (Stretch Goals) به افراد و تیم‌ها انگیزه می‌دهند تا از منطقه امن خود خارج شده و به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه و نوآورانه باشند. حتی اگر به طور کامل به یک هدف کششی دست پیدا نکنید، تلاش برای رسیدن به آن معمولاً منجر به نتایج بسیار بهتری نسبت به تعیین اهداف محافظه‌کارانه می‌شود. جان دوئر تاکید می‌کند که شکست در دستیابی کامل به یک هدف کششی، لزوماً به معنای شکست کلی نیست، بلکه فرصتی برای یادگیری و رشد است. نکته مهم این است که نتایج کلیدی برای اهداف کششی باید واقع‌بینانه باشند تا باعث دلسردی نشوند. (بیشتر بخوانید تفاوت KPI با ORK)

    

فراتر از OKR ها: معرفی CFR ها (Conversations, Feedback, Recognition)

جان دوئر در بخش‌های بعدی کتاب، مفهوم مهم دیگری را در کنار OKR ها معرفی می‌کند: CFR ها که مخفف گفتگوها (Conversations)، بازخورد (Feedback) و قدردانی (Recognition) است. او استدلال می‌کند که OKR ها به تنهایی کافی نیستند و برای اینکه این سیستم به بهترین شکل عمل کند، باید با یک فرهنگ ارتباطی قوی و حمایتی همراه شود.

• گفتگوها (Conversations): این‌ها گفتگوهای منظم و باکیفیت بین مدیران و کارمندان در مورد پیشرفت OKR ها، چالش‌ها، نیازها و توسعه شغلی هستند. این گفتگوها باید دوطرفه، سازنده و آینده‌نگر باشند.

   

• بازخورد (Feedback): ارائه و دریافت بازخورد مستمر و مشخص در مورد عملکرد، به افراد کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند و در مسیر درستی حرکت کنند. بازخورد باید هم در مورد موفقیت‌ها و هم در مورد زمینه‌های قابل بهبود باشد.

   

• قدردانی (Recognition): قدردانی از تلاش‌ها و دستاوردهای افراد و تیم‌ها، حتی دستاوردهای کوچک، انگیزه و تعهد آن‌ها را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. قدردانی می‌تواند به اشکال مختلفی مانند تشکر کلامی، پاداش‌های کوچک یا معرفی موفقیت‌ها در جمع صورت گیرد.

دوئر تاکید می‌کند که CFR ها "روغن موتور" سیستم OKR هستند و به اجرای روان و مؤثر آن کمک شایانی می‌کنند. ترکیب قدرتمند OKR ها و CFR ها یک سیستم مدیریت عملکرد مستمر (Continuous Performance Management) را ایجاد می‌کند که بسیار کارآمدتر از سیستم‌های ارزیابی عملکرد سالانه سنتی است.

پیاده‌سازی موفق OKR: نکات کلیدی و چالش‌های رایج

کتاب "مهم ها را بسنجید" تنها به تشریح تئوری OKR ها نمی‌پردازد، بلکه راهنمایی‌های عملی ارزشمندی برای پیاده‌سازی موفق آن‌ها نیز ارائه می‌دهد. در ادامه به برخی از این نکات و همچنین چالش‌های رایجی که سازمان‌ها ممکن است با آن‌ها مواجه شوند، اشاره می‌کنیم:

• شروع از بالا: حمایت و تعهد رهبران سازمان برای موفقیت OKR ها حیاتی است. وقتی رهبران خودشان از OKR ها استفاده می‌کنند و اهمیت آن‌ها را نشان می‌دهند، سایرین نیز از آن‌ها پیروی خواهند کرد.

   

• سادگی و وضوح: OKR ها باید ساده، واضح و قابل فهم برای همه باشند. از به‌کار بردن اصطلاحات پیچیده و مبهم خودداری کنید.

   

• تعیین تعداد محدود: برای هر دوره (معمولاً فصلی) تعداد محدودی هدف (مثلاً ۳ تا ۵) و برای هر هدف تعداد محدودی نتیجه کلیدی (مثلاً ۳ تا ۵) تعریف کنید. تمرکز بر تعداد کمی از اولویت‌های حیاتی، کلید موفقیت است.

   

• اهداف چالشی اما قابل دستیابی: نتایج کلیدی باید به گونه‌ای تنظیم شوند که افراد را به چالش بکشند اما در عین حال قابل دستیابی باشند تا باعث دلسردی نشوند. معمولاً دستیابی به ۷۰ تا ۸۰ درصد از یک نتیجه کلیدی، موفقیت محسوب می‌شود.

   

• شفافیت کامل: OKR ها باید در سراسر سازمان شفاف باشند. همه باید بتوانند OKR های دیگران، از مدیرعامل گرفته تا همکاران خود در تیم‌های دیگر را ببینند. این شفافیت به همسویی، همکاری و پاسخگویی کمک می‌کند.

   

• جداسازی OKR از پاداش و ارتقا: جان دوئر به شدت توصیه می‌کند که دستیابی به OKR ها مستقیماً به پاداش مالی یا ارتقای شغلی گره زده نشود. این کار می‌تواند باعث شود افراد اهداف محافظه‌کارانه‌تری تعیین کنند و از ریسک کردن و تعیین اهداف کششی بترسند. OKR ها ابزاری برای یادگیری، رشد و دستیابی به نتایج بزرگتر هستند، نه صرفاً معیاری برای ارزیابی.

   

• صبر و استمرار: پیاده‌سازی OKR یک فرآیند است و نیاز به زمان و صبر دارد. انتظار نداشته باشید که در همان دوره اول همه چیز بی‌نقص باشد. از اشتباهات خود درس بگیرید و سیستم را به تدریج بهبود ببخشید.

   

• استفاده از ابزار مناسب: هرچند OKR ها را می‌توان با ابزارهای ساده‌ای مانند صفحات گسترده نیز مدیریت کرد، اما با رشد سازمان، استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی OKR می‌تواند به پیگیری، شفافیت و همکاری کمک کند.

   

مطالعات موردی الهام‌بخش: OKR در عمل

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های کتاب "مهم ها را بسنجید"، مطالعات موردی متنوعی است که نشان می‌دهد چگونه سازمان‌های مختلف از صنایع و اندازه‌های گوناگون، از OKR ها برای دستیابی به نتایج شگفت‌انگیز استفاده کرده‌اند.

• اینتل (Intel): داستان شروع OKR ها از اینتل و اندی گروو، و اینکه چگونه این سیستم به اینتل کمک کرد تا در بازار رقابتی پردازنده‌ها پیروز شود، بسیار الهام‌بخش است.

   

• گوگل (Google): همانطور که پیشتر اشاره شد، جان دوئر OKR ها را در سال ۱۹۹۹ به لری پیج و سرگی برین، بنیان‌گذاران جوان گوگل، معرفی کرد. گوگل از آن زمان تاکنون از OKR ها به عنوان یکی از ارکان اصلی فرهنگ و مدیریت خود استفاده کرده و این سیستم نقش مهمی در رشد انفجاری و نوآوری‌های مداوم این شرکت داشته است. خلاصه کتاب مهم ها را بسنجید داستان گوگل را به عنوان نمونه‌ای درخشان از قدرت OKR ها برجسته می‌کند.

   

• بنیاد بیل و ملیندا گیتس (Bill & Melinda Gates Foundation): این کتاب نشان می‌دهد که OKR ها تنها برای شرکت‌های فناوری سودآور کاربرد ندارند، بلکه سازمان‌های غیرانتفاعی بزرگی مانند بنیاد گیتس نیز از آن‌ها برای مقابله با چالش‌های جهانی مانند ریشه‌کنی بیماری‌ها و بهبود آموزش استفاده می‌کنند.

   

• یوتیوب (YouTube)، آدوبی (Adobe)، و بسیاری دیگر: دوئر داستان‌های موفقیت‌آمیز متعددی از شرکت‌های دیگر را نیز روایت می‌کند که هر کدام به نحوی از OKR ها برای تمرکز، همسویی و دستیابی به اهداف بلندپروازانه خود بهره برده‌اند.

فراتر از کسب‌وکار: OKR برای زندگی شخصی

اگرچه تمرکز اصلی کتاب "مهم ها را بسنجید" بر روی کاربرد OKR ها در سازمان‌ها و کسب‌وکارها است، اما جان دوئر اشاره می‌کند که این سیستم می‌تواند برای هدف‌گذاری و دستیابی به اهداف شخصی نیز بسیار مفید باشد. شما می‌توانید برای جنبه‌های مختلف زندگی خود مانند سلامتی، یادگیری یک مهارت جدید، یا بهبود روابط شخصی، OKR تعریف کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا بر روی آنچه واقعاً برایتان مهم است تمرکز کنید و پیشرفت خود را به طور ملموس پیگیری نمایید.

نقد و بررسی و نگاهی عمیق‌تر

کتاب "مهم ها را بسنجید" به طور گسترده‌ای مورد تحسین قرار گرفته است، اما مانند هر اثر دیگری، می‌توان نگاهی نقادانه نیز به آن داشت.

• نقاط قوت:
  • وضوح و سادگی: جان دوئر مفاهیم پیچیده مدیریتی را به زبانی ساده و قابل فهم بیان می‌کند.
  • عملی بودن: کتاب پر از مثال‌های واقعی و راهنمایی‌های عملی برای پیاده‌سازی OKR ها است.
  • الهام‌بخش بودن: داستان‌های موفقیت شرکت‌های بزرگ، خواننده را به استفاده از این سیستم ترغیب می‌کند.

  • تاکید بر فرهنگ: معرفی CFR ها و تاکید بر اهمیت فرهنگ سازمانی حمایتی، یک نقطه قوت بزرگ کتاب است.

     

• ملاحظات و چالش‌های احتمالی:

  • خطر تبدیل شدن به یک ابزار کنترلی: اگر OKR ها به درستی پیاده‌سازی نشوند و فرهنگ مناسبی برای آن وجود نداشته باشد، ممکن است به ابزاری برای کنترل بیش از حد کارکنان تبدیل شوند و خلاقیت را از بین ببرند.

     

  • نیاز به تعهد و زمان: پیاده‌سازی موفق OKR ها نیازمند تعهد واقعی از سوی رهبران و صرف زمان کافی برای آموزش، اجرا و بازبینی است.

     

  • پیچیدگی در سازمان‌های بسیار بزرگ یا بسیار کوچک: هرچند مثال‌هایی از هر دو نوع سازمان در کتاب وجود دارد، اما ممکن است تطبیق کامل سیستم با ساختارهای بسیار پیچیده یا تیم‌های بسیار کوچک، چالش‌های خاص خود را داشته باشد.

     

  • تمرکز بیش از حد بر اندازه‌گیری: در حالی که "سنجیدن" مهم است، نباید فراموش کرد که همه چیز قابل اندازه‌گیری نیست و تمرکز صرف بر معیارهای کمی ممکن است منجر به نادیده گرفتن جنبه‌های کیفی مهم شود.

نتیجه‌گیری: چرا باید "مهم ها را بسنجید" را بخوانیم و به کار ببندیم؟

در دنیای پرشتاب و رقابتی امروز، توانایی تمرکز بر اهداف درست، همسو کردن تلاش‌ها و پیگیری مستمر نتایج، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. کتاب "مهم ها را بسنجید" اثر جان دوئر، با معرفی سیستم قدرتمند و در عین حال ساده اهداف و نتایج کلیدی (OKR)، نقشه راهی روشن برای دستیابی به این مهم ارائه می‌دهد.

این کتاب فقط مجموعه‌ای از تئوری‌های مدیریتی نیست؛ بلکه گنجینه‌ای از تجربیات عملی، داستان‌های الهام‌بخش و راهکارهای قابل اجراست که می‌تواند به سازمان شما، تیم شما و حتی زندگی شخصی شما کمک کند تا به سطوح جدیدی از موفقیت دست پیدا کنید. خلاصه کتاب مهم ها را بسنجید که در این مقاله ارائه شد، تلاش داشت تا شما را با چارچوب اصلی و نکات حیاتی این اثر ارزشمند آشنا کند.

پیام اصلی جان دوئر این است: بر روی آنچه واقعاً اهمیت دارد تمرکز کنید، پیشرفت خود را به طور شفاف اندازه‌گیری کنید، تیم خود را همسو و متعهد سازید و برای دستیابی به نتایج شگفت‌انگیز، جسورانه قدم بردارید. اگر به دنبال راهی برای ایجاد تحول مثبت و دستیابی به اهداف بزرگ هستید، "مهم ها را بسنجید" کتابی است که نباید از دست بدهید. این یک راهنما برای تبدیل آرزوها به دستاوردها و رویاها به واقعیت است. پس، مهم‌های خود را بشناسید، آن‌ها را بسنجید و شاهد شکوفایی پتانسیل‌های خود و سازمانتان باشید.

نقشه راه هدف گذاری به پیشنهاد دوره‌ ساز:

1. راهنمای جامع هدف‌گذاری: از تعریف ساده تا فتح قله‌های موفقیت
2. هدف‌گذاری در زندگی شخصی و محیط کار: نقشه‌ی گنج
3. تفاوت چشم انداز، هدف و بیانیه ماموریت سازمان
4. هنر ظریف برنامه ریزی 0 تا ۱۰۰ برنامه ریزی اصولی
5. از رویا تا هدف گذاری با مدل روبیکان: نقشه راه رسیدن به اهداف
6. انگیزه چیست؟ نگاهی عمیق به انگیزه و نظریه های مدرن
7. نظریه خود تعیین‌گری دسی و رایان: سکان زندگی‌ات را به دست بگیر!
8. مدل هدف‌گذاری الیوت و دوئک: چگونه هدف گذاری می‌کنیم
9. بی انگیزگی (سندروم بی انگیزگی) چیست؟
10. هدف گذاری به روش اسمارت (SMART)
11. خلاصه و چکیده کتاب طرز فکر
12. نظریه‌های یادگیری: از رفتارگرایی تا آلبرت بندورا
13. خلاصه کتاب هفت عادت مردمان موثر اثر استفان کاوی
14. خلاصه کتاب آزمایش مارشمالو اثر والتر میشل
15. خلاصه کتاب مهم ها را بسنجید اثر جان دوئر
16. جان دوئر کیست؟