سلام به همراهان دوره ساز! امروز می‌خواهیم با هم به دنیای یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های دنیای تکنولوژی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر سفر کنیم: جان دوئر. احتمالاً اسم او را در کنار غول‌هایی مثل گوگل، آمازون و اینتل شنیده‌اید. اما جان دوئر فراتر از یک سرمایه‌گذار صرف است؛ او یک نظریه‌پرداز مدیریت، نویسنده و حتی یک فعال محیط زیست است. پس کمربندها را ببندید که می‌خواهیم در یک مقاله در دوره ساز با زندگی، کارها، دستاوردها، سبک مدیریت خاص و کتاب‌های ارزشمند او آشنا شویم.

دوران کودکی و تحصیلات جان دوئر: جرقه‌های اولیه یک ذهن کنجکاو

جان دوئر در سال ۱۹۵۱ در سنت لوئیس، میسوری، در خانواده‌ای با پنج فرزند به دنیا آمد. از همان دوران کودکی، کنجکاوی و علاقه به علوم و مهندسی در او مشهود بود. این علاقه او را به دانشگاه رایس کشاند، جایی که در رشته مهندسی برق موفق به اخذ مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد شد. اما عطش او برای یادگیری به همین جا ختم نشد و او برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه هاروارد شد و در سال ۱۹۷۶ مدرک MBA خود را از این دانشگاه معتبر دریافت کرد. این ترکیب از دانش فنی و مدیریت کسب‌وکار، پایه‌های موفقیت‌های آینده او را بنا نهاد.

آغاز مسیر حرفه‌ای جان دوئر: از اینتل تا پایه‌گذاری Kleiner Perkins

داستان حرفه‌ای جان دوئر در سال ۱۹۷۴ و با پیوستن به شرکت اینتل آغاز شد. این دوره برای او بسیار حیاتی بود، چرا که نه تنها در زمینه‌های مهندسی، تولید و بازاریابی تجربیات ارزشمندی کسب کرد، بلکه با اندی گروو، مدیرعامل افسانه‌ای اینتل و یکی از بزرگترین نظریه‌پردازان مدیریت، آشنا شد. این آشنایی و کار زیر نظر گروو، تأثیر عمیقی بر دیدگاه‌های مدیریتی دوئر گذاشت، به‌خصوص در زمینه "اهداف و نتایج کلیدی" (OKRs) که بعدها به یکی از مشخصه‌های اصلی سبک مدیریتی خود او تبدیل شد. در اینتل، دوئر حتی در طراحی یکی از مدارهای پردازنده ۸۰۸۰ نیز نقش داشت!

در سال ۱۹۸۰، جان دوئر تصمیم بزرگی گرفت و به شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر Kleiner Perkins Caufield & Byers (که امروزه با نام Kleiner Perkins شناخته می‌شود) پیوست. این تصمیم، نقطه عطفی در زندگی حرفه‌ای او و همچنین تاریخچه سیلیکون ولی بود. او با دید نافذ و شم اقتصادی قوی خود، به سرعت به یکی از مهره‌های کلیدی این شرکت تبدیل شد و آن را به یکی از موفق‌ترین و شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در جهان بدل کرد.

کارها و دستاوردها: شناسایی غول‌های آینده

صحبت از دستاوردهای جان دوئر بدون ذکر نام شرکت‌هایی که او روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده، تقریباً غیرممکن است. او استعداد بی‌نظیری در شناسایی استارتاپ‌های نوپا با پتانسیل رشد فوق‌العاده داشت. لیست شرکت‌هایی که دوئر در مراحل اولیه روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده و به رشد آن‌ها کمک کرده، خود گویای همه چیز است:

• گوگل (Google): شاید بتوان گفت مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین سرمایه‌گذاری جان دوئر، سرمایه‌گذاری ۱۲.۵ میلیون دلاری در گوگل در سال ۱۹۹۹ بود، زمانی که این شرکت هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار داشت. او نه تنها سرمایه لازم را برای رشد گوگل فراهم کرد، بلکه به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره، نقش کلیدی در هدایت و شکل‌گیری این غول تکنولوژی ایفا کرد. داستان ارائه او به لری پیج و سرگی برین و قانع کردن آن‌ها برای پذیرش سرمایه‌گذاری Kleiner Perkins، خود به یکی از افسانه‌های سیلیکون ولی تبدیل شده است.

   

• آمازون (Amazon): دوئر همچنین یکی از اولین سرمایه‌گذاران آمازون بود و نقش مهمی در تبدیل این کتاب‌فروشی آنلاین کوچک به امپراتوری تجارت الکترونیک امروزی داشت.

   

• اینتوییت (Intuit): شرکت نرم‌افزاری موفقی که محصولاتی مانند QuickBooks و TurboTax را ارائه می‌دهد.

   

• نت‌اسکیپ (Netscape): یکی از اولین مرورگرهای وب محبوب که نقش مهمی در گسترش اینترنت داشت.

   

• سان مایکروسیستمز (Sun Microsystems): شرکت بزرگی که در زمینه تولید سخت‌افزار و نرم‌افزار فعالیت داشت و زبان برنامه‌نویسی جاوا از دستاوردهای آن است.

   

• سیگیت (Seagate Technology): یکی از بزرگترین تولیدکنندگان هارد دیسک در جهان.

   

• کامپک (Compaq): یکی از تولیدکنندگان بزرگ کامپیوترهای شخصی.

   

• سیمنتک (Symantec): شرکت شناخته‌شده در زمینه امنیت سایبری.

این‌ها تنها نمونه‌هایی از سرمایه‌گذاری‌های موفق جان دوئر هستند. او با هوش، تجربه و شجاعت خود، به بسیاری از کارآفرینان کمک کرد تا رویاهای خود را به واقعیت تبدیل کنند و در این مسیر، ثروت قابل توجهی نیز به دست آورد. مجله فوربز بارها او را در لیست قدرتمندترین و ثروتمندترین افراد جهان قرار داده است.

اما دستاوردهای دوئر تنها به حوزه سرمایه‌گذاری محدود نمی‌شود. او در طول سالیان فعالیت خود، به عنوان یک مشاور و مربی برای بسیاری از مدیران و کارآفرینان جوان عمل کرده و تجربیات گران‌بهای خود را در اختیار آن‌ها قرار داده است. او همچنین یکی از حامیان جدی تکنولوژی‌های پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر است و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در این حوزه انجام داده و به ترویج راهکارهای مقابله با تغییرات اقلیمی کمک کرده است. او و همسرش، آن دوئر، بنیاد خیریه‌ای به نام Benificus را تأسیس کرده‌اند که در زمینه‌های مختلفی از جمله آموزش، بهداشت و محیط زیست فعالیت می‌کند. در سال ۲۰۲۲، جان و آن دوئر مبلغ ۱.۱ میلیارد دلار به دانشگاه استنفورد برای تأسیس مدرسه پایداری دوئر (Doerr School of Sustainability) اهدا کردند که بزرگترین هدیه در تاریخ این دانشگاه محسوب می‌شود.

سبک مدیریت: قدرت "اهداف و نتایج کلیدی" (OKRs)

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های میراث جان دوئر، ترویج و محبوب‌سازی سیستم مدیریتی "اهداف و نتایج کلیدی" (Objectives and Key Results - OKRs) است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، او این سیستم را در دوران حضورش در اینتل و از اندی گروو آموخت و سپس آن را به شرکت‌هایی که روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کرد، به‌ویژه گوگل، معرفی کرد.

OKRs چیست؟

به زبان ساده، OKRs یک چارچوب هدف‌گذاری است که به سازمان‌ها، تیم‌ها و افراد کمک می‌کند تا اهداف بلندپروازانه و قابل اندازه‌گیری تعیین کرده و پیشرفت خود را در جهت دستیابی به آن‌ها پیگیری کنند. این سیستم از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. اهداف (Objectives): اهداف، بیانیه‌های کیفی، الهام‌بخش و به‌یادماندنی هستند که مشخص می‌کنند "چه چیزی" می‌خواهیم به دست آوریم. اهداف باید جسورانه و چالش‌برانگیز باشند.
2. نتایج کلیدی (Key Results): نتایج کلیدی، معیارهای کمی و قابل اندازه‌گیری هستند که نشان می‌دهند "چگونه" می‌خواهیم به هدف مورد نظر برسیم. برای هر هدف، معمولاً ۳ تا ۵ نتیجه کلیدی تعریف می‌شود. نتایج کلیدی باید مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و دارای محدودیت زمانی (SMART) باشند.

چرا OKRs مؤثر است؟

جان دوئر معتقد است که OKRs به دلایل زیر می‌تواند به موفقیت سازمان‌ها کمک کند:

• تمرکز و تعهد (Focus and Commitment): OKRs به تیم‌ها کمک می‌کند تا بر روی مهم‌ترین اولویت‌ها تمرکز کنند و از پراکندگی جلوگیری شود.
• همسویی و ارتباط (Alignment and Connection): OKRs باعث می‌شود تا اهداف فردی، تیمی و سازمانی با یکدیگر همسو شوند و همه در یک جهت حرکت کنند. شفافیت این سیستم به همه کمک می‌کند تا بدانند دیگران روی چه چیزی کار می‌کنند.
• پیگیری و پاسخگویی (Tracking and Accountability): با تعریف نتایج کلیدی قابل اندازه‌گیری، پیگیری پیشرفت و مسئولیت‌پذیری آسان‌تر می‌شود.
• کش آمدن برای شگفتی (Stretching for Amazing): OKRs سازمان‌ها را تشویق می‌کند تا اهداف بلندپروازانه‌تری تعیین کنند و از منطقه امن خود خارج شوند، حتی اگر به تمام آن‌ها دست پیدا نکنند.

دوئر تأکید می‌کند که OKRs نباید به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملکرد کارکنان و تعیین پاداش استفاده شود، چرا که این کار باعث می‌شود افراد از تعیین اهداف جسورانه خودداری کنند. در عوض، OKRs باید به عنوان یک ابزار یادگیری و بهبود مستمر تلقی شود.

سبک مدیریتی جان دوئر، علاوه بر تأکید بر OKRs، شامل ویژگی‌های دیگری نیز می‌شود:

• ایمان به کارآفرینان: او همواره به بنیان‌گذاران شرکت‌ها اعتماد زیادی داشته و سعی کرده به جای دخالت مستقیم، آن‌ها را راهنمایی و حمایت کند.
• تصمیم‌گیری مبتنی بر داده: دوئر به اهمیت داده‌ها و تحلیل آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های تجاری اعتقاد راسخ دارد.
• سرعت و جسارت: در دنیای پویای تکنولوژی، او همواره بر اهمیت سرعت عمل و پذیرش ریسک‌های حساب‌شده تأکید داشته است.
• شبکه‌سازی قوی: او از شبکه گسترده ارتباطات خود برای کمک به رشد شرکت‌های پرتفوی خود بهره می‌برد. (بیشتر بخوانید تفاوت KPI با ORK)

کتاب‌ها و دوره‌های آموزشی: انتقال دانش و تجربه

جان دوئر تنها به سرمایه‌گذاری و مشاوره اکتفا نکرده، بلکه دانش و تجربیات خود را از طریق کتاب‌ها و سخنرانی‌های متعدد با دیگران به اشتراک گذاشته است.

• "اهدافت را درست انتخاب کن: راهنمای ساده OKR برای اندازه‌گیری چیزهایی که اهمیت دارند" (Measure What Matters: How Google, Bono, and the Gates Foundation Rock the World with OKRs): این کتاب که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، به سرعت به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه مدیریت تبدیل گشت. دوئر در این کتاب به تفصیل به معرفی سیستم OKRs، تاریخچه آن، نحوه پیاده‌سازی و مزایای آن می‌پردازد. او داستان‌های الهام‌بخشی از شرکت‌ها و سازمان‌های موفقی مانند گوگل، بنیاد گیتس و حتی گروه موسیقی U2 (با بونو) را روایت می‌کند که با استفاده از OKRs به نتایج شگفت‌انگیزی دست یافته‌اند. این کتاب به زبان‌های مختلفی از جمله فارسی نیز ترجمه شده و منبع بسیار ارزشمندی برای مدیران، کارآفرینان و هر کسی است که به دنبال بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف خود است.
• "سرعت و مقیاس: برنامه عملی برای بحران آب و هوایی ما" (Speed & Scale: An Action Plan for Our Climate Crisis Now): این کتاب که در سال ۲۰۲۱ با همکاری رایان پانچا منتشر شد، نشان‌دهنده تعهد عمیق دوئر به مقابله با تغییرات اقلیمی است. در این کتاب، دوئر با استفاده از چارچوب OKRs، یک برنامه عملی و جامع برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و رسیدن به کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ ارائه می‌دهد. او راه‌حل‌های موجود در زمینه‌های مختلف از جمله انرژی، حمل‌ونقل، صنعت و کشاورزی را بررسی کرده و نقش دولت‌ها، شرکت‌ها و افراد را در این مسیر مشخص می‌کند. این کتاب نیز با استقبال خوبی مواجه شده و به عنوان یک راهنمای کاربردی برای فعالان محیط زیست و سیاست‌گذاران شناخته می‌شود.

علاوه بر این کتاب‌ها، جان دوئر سخنرانی‌های متعددی در کنفرانس‌ها و دانشگاه‌های معتبر جهان داشته است. یکی از مشهورترین سخنرانی‌های او، سخنرانی TED با عنوان "چرا راز موفقیت، تعیین اهداف درست است" می‌باشد که در آن به زبانی ساده و جذاب، قدرت OKRs را توضیح می‌دهد. این سخنرانی میلیون‌ها بار دیده شده و الهام‌بخش بسیاری از افراد بوده است.

اگرچه جان دوئر به طور رسمی "دوره آموزشی" مشخصی را برگزار نمی‌کند، اما کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های او سرشار از نکات آموزشی و تجربیات عملی است. بسیاری از شرکت‌ها و مشاوران مدیریت نیز بر اساس آموزه‌های او، به‌ویژه در زمینه OKRs، دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کنند. او همچنین از طریق پلتفرم‌هایی مانند What Matters (whatmatters.com)، منابع و ابزارهای مفیدی را برای یادگیری و پیاده‌سازی OKRs در اختیار عموم قرار داده است.

میراث و تأثیرگذاری: فراتر از سیلیکون ولی

تأثیر جان دوئر بسیار فراتر از مرزهای سیلیکون ولی است. او نه تنها به شکل‌گیری برخی از بزرگترین شرکت‌های تکنولوژی جهان کمک کرده، بلکه با ترویج سیستم OKRs، فرهنگ هدف‌گذاری و مدیریت عملکرد را در هزاران سازمان در سراسر جهان متحول ساخته است. تعهد او به مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی، به‌ویژه مقابله با تغییرات اقلیمی، نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری و نگاه بلندمدت اوست.

جان دوئر نمونه‌ای از یک رهبر آینده‌نگر است که با ترکیب هوش تجاری، دانش فنی و تعهد به ارزش‌های انسانی، توانسته است تأثیر مثبتی بر جهان بگذارد. داستان زندگی و دستاوردهای او می‌تواند الهام‌بخش کارآفرینان، مدیران و همه کسانی باشد که به دنبال ایجاد تغییر و ساختن آینده‌ای بهتر هستند.امیدواریم که در این مقاله از دوره ساز استفاده کافی را برده باشید.

نقشه راه هدف گذاری به پیشنهاد دوره‌ ساز:

1. راهنمای جامع هدف‌گذاری: از تعریف ساده تا فتح قله‌های موفقیت
2. هدف‌گذاری در زندگی شخصی و محیط کار: نقشه‌ی گنج
3. تفاوت چشم انداز، هدف و بیانیه ماموریت سازمان
4. هنر ظریف برنامه ریزی 0 تا ۱۰۰ برنامه ریزی اصولی
5. از رویا تا هدف گذاری با مدل روبیکان: نقشه راه رسیدن به اهداف
6. انگیزه چیست؟ نگاهی عمیق به انگیزه و نظریه های مدرن
7. نظریه خود تعیین‌گری دسی و رایان: سکان زندگی‌ات را به دست بگیر!
8. مدل هدف‌گذاری الیوت و دوئک: چگونه هدف گذاری می‌کنیم
9. بی انگیزگی (سندروم بی انگیزگی) چیست؟
10. هدف گذاری به روش اسمارت (SMART)
11. خلاصه و چکیده کتاب طرز فکر
12. نظریه‌های یادگیری: از رفتارگرایی تا آلبرت بندورا
13. خلاصه کتاب هفت عادت مردمان موثر اثر استفان کاوی
14. خلاصه کتاب آزمایش مارشمالو اثر والتر میشل
15. خلاصه کتاب مهم ها را بسنجید اثر جان دوئر
16. جان دوئر کیست؟